අපේ ගෙදර අනවසරෙන් පදිංචි වී සිටින සතුන් කිහිප දෙනෙකි. උන්ගෙන් අපට ඇති උදව් උපකාරනම් නිමක් නැතිය. ඒ නිසා අපි උන්ට හරිම ආදරේය. ගෙදර හැමෝටම වඩා මම උන්ට ආදරේය. ඒ වෙන කිසිවක් නිසා නොවේ. උන් මොනවා කළත් අවසානයේ පෝරියල් එක සෙට් වෙන්නේ මට නිසාය. මේ ඒ අනවසර පදිංචි කරුවන් කිහිප දෙනෙක් පිළිබඳව ගෙනෙන ගුණ වර්ණනාවකි.
ඔය සතුන්ගෙන් අපට ලැබෙන උපකාර සත්වයා අනූව කලින් කලට වෙනස් වෙයි. මේ තරමක වැසි සහිත කාලයක් නිසා මේ දිනවල අපට වැඩියෙන්ම උපකාර කරන්නේ මදුරුවන්ය. මේ දවස්වල නම් හවස් වරුවේ උන් ගැවසෙන්නේ බොහෝම මද වශයෙනි. කෙතරම් ටිකද කියනවානම්, හවස හයෙන් පසු සාලේ ඇවිදින විට ඇඟේ වැදන ගානට, නැත්තම් අත්දෙක එකතුකර අත්පුඩියක් ගැසූ විට මදුරුවන් දෙන්නෙක් අභාවප්‍රාප්ත වන තරමට සිටිති. අපේ අම්මාගේ නියමය අනූව මඳුරු කොයිල් ගේන්න වෙන්නේ මටය. ගෙදර හතර කොනේ මඳුරු කොයිල් පත්තු කළද උන්ට ගානක් නැත. වෙලාවකට උන් මඳුරු කොයිල් දුම සමඟ සෙල්ලම් කරයි. මා සිතනා පරිදි මදුරු කොයිල් සාදා ඇත්තේ මඳුරුවන්ට නාසය හිරවූ විට දුම් ඇල්ලීමට වියහැකිය.අනේ බලන්නකෝ පුතා මුන් මඳුරු කොයිල් පත්තු කළත් යන්නේ නෑනේ. අපේ අම්මා මැසිවිලි නගයි. මුන්ට මොනවා කරන්නදැයි මට අද වනතුරුත් සිතා ගැනීමට නොහැකිය.
නිදා ගන්නාවිට නෙට් එක නොදැම්මොතින් පහු වෙනිදාට ඇඟේ ලේ බිඳකුදු ඉතිරි වේදැයි සැක සහිතය. දිනක් මම නෙට් එක දමාගෙන නිදා ගතිමි. උදේ අවදිවූ මාහට කවුරුන් හෝ පොල්ලකින් තඩි බෑවාක් මෙන් වේදනාවක් දැනුනි. නෙට් එකෙන් එළියට පැමිණි විට වෙනදා මා අවදිවී නෙට් එකෙක් එළියට එන විට මට ගුඩ් මෝනින් කියන මදුරු රෑන නැත. ලෝක පුදුමයකි. වට පිට බැලූ මා හට කරුණ පසක් විය. නෙට් එකේ තිබූ කුඩා සිදුරෙන් එළියේ උන් මදුරුවන් සේරම ඇතුළට පැමිණ ඇත. එදා සිට සතියක් යනතුරු මම ඉදිමුම් බසින්නට තෙල් ගෑවෙමි. නෙට් එක දැමූවත් ඒකේ පුංචි හෝ සිදුරක් ඇත්තන්ම් නිදාගෙන හමාරය.
අනිත් කට්ටිය මීයන්ය. උන්ද අපිට බොහෝ උදව් උපකාර කරයි. උන් වැඩිය අපට දිස් වෙන සීමවේ ඉන්නේ නැතිය. හිටියත් සිටින්නේ අපට ලං විය නොහැකි තැන්වලය. හිටි හැටියේ වහලේ පරාල අතරින් මතුවෙන එකෙකු අපට දිව දික් කර පස්ස පෙන්නා හිනා වෙවී දුවයි. ඌ ඒ කොලොප්පම් කරන්නේ අපට ඌව අල්ලා ගැනීමට නොහැකි බව දන්නා නිසාය. උන් වැඩ පටන් ගන්නේ අපි සේරම නිදා ගැනීමෙන් පසුවය. ගෙදර හැමෝම තද නින්දේ පසුවන වෙලාව උන් හොඳට දනී.
උන්ගේ කෙරුම් අපි දකින්නේ උදේ අවදි වූ විටය. උන්ට හසුවන මායිමේ සබන් කෑල්ලක් තිබුණොත් උන් එය අරන් යයි. උන් ඩෙටෝල් සබන් නෑම සඳහා හා සන්ලයිට් රෙදි සේදීම සඳහා භාවිතා කරනවා ඇතිය. උන්ට හසු උනොත් සමහර වෙලාවට ඇඳුම් වලින් කැබලි කපන් අරන් යයි. නමුත් උන් කිසිම දවසක ඇඳුම් ඇඳන් සිටිනවා මා දැක නැත. දිනක් මාගේ මේස් කුට්ටමකින් එකක් අතුරුදහන් විය. ඊට දින කිහිපයකට පසු නිවස අස් පස් කරන අවස්ථාවක එය හමුවූ අතර එහි මීයන් විසින් තැනින් තැන් හිල් කර තිබිණි. මුළු විලුඹම ආවරණය වනවාට වඩා තැනින් තැන හිල් තිබීම කකුලට පහසුවකැයි උන් සිතන්නට ඇත.
උන්ගේ කෙරුම් අපි දකින්නේ උදේ අවදි වූ විටය. උන්ට හසුවන මායිමේ සබන් කෑල්ලක් තිබුණොත් උන් එය අරන් යයි. උන් ඩෙටෝල් සබන් නෑම සඳහා හා සන්ලයිට් රෙදි සේදීම සඳහා භාවිතා කරනවා ඇතිය. උන්ට හසු උනොත් සමහර වෙලාවට ඇඳුම් වලින් කැබලි කපන් අරන් යයි. නමුත් උන් කිසිම දවසක ඇඳුම් ඇඳන් සිටිනවා මා දැක නැත. දිනක් මාගේ මේස් කුට්ටමකින් එකක් අතුරුදහන් විය. ඊට දින කිහිපයකට පසු නිවස අස් පස් කරන අවස්ථාවක එය හමුවූ අතර එහි මීයන් විසින් තැනින් තැන් හිල් කර තිබිණි. මුළු විලුඹම ආවරණය වනවාට වඩා තැනින් තැන හිල් තිබීම කකුලට පහසුවකැයි උන් සිතන්නට ඇත.
එක් දිනක් පාන්දර 2.30 ට පමණ මා තද නිනින්දේ සිටින විට අහස ඔළුවට කඩා වැටුනාක් මෙන් දැනුන නිසා මම ක්ෂණිකව ඇඳේ වාඩි වීමට උත්සාහ කළෙමි. නමුත් නැඟිටින්නට බැරිය. ලොකු මකුළු දැලක පැටලී ඇති සෙයකි. හැරී පොටර් කතාවේ සිටින ලොකු මකුළුවා මගේ කාමරයට ඇවිත් දැයි සිතිණි. සමහර විට සිහිනයක් විය හැකිය. මම මාවම කොනිත්තාගෙන බැලුවෙමි. සිහිනක් නොවේ. පසුව නිදිමත ගතිය පහවන විට මට කරුණ අවබෝධ විය. නෙට් එක ඇඟට කඩා වැටී ඇත. විශාල ප්‍රයත්නයකින් පසුව නෙට් එකෙන් එළියට පැමිණි මම ගිහින් ලයිට් එක දැමූවෙමි. වහලේ සිටි මීයෙක් හිනා වෙවී දුවනවා දුටුවේ එවිටය. ඌ නෙට් එක පරාලයේ එල්ලා තිබූ රෙදි පටිය කපලාය. උගේ දෙමාපිය නෑදෑ හිතමිතුරන්ට සිතින් පින් දෙමින් නෙට් එක අයින් කර නැවත නිදා ගැනීමට තැත් කළද, මා පෙර සඳහන් කළ මාගේ මිත්‍ර මදුරු සේනාව මා ඔසවා යාමට මුළු රෑ පුරාම ගත් උත්සාහය නිසා එදා මට නිදා ගැනීමට නොහැකි විය.
මුන්ව කම්බස් කිරීමට විවිධ ක්‍රම භාවිතා කළද ඒ ක්‍රම වල විවිධ දුර්වලතා පවතියි. උදාහරණයක් ලෙස මී කතුර ගතහොත්, දැන් දැන් එය සාදන්නේ මීයන්ට ආහාර සුරක්ෂිතව තබන උපකරණයක් ලෙස විය හැකිය. නැත්නම් අපේ ගෙදර සිටින මීයන් විසින් සිදුකළ පරීක්ෂණ රාශියක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස උන් මී කතුරින් බේරීමට දනී. බොහෝ අවස්ථා වලදී උන් මී කතුරට දමන කෑම කිසිම ආපදාවකින් තොරව අරගෙන යයි. අනෙක් කරුණ නම් අපේ ගෙදර සිටින බවලත් උදවියට මී කතුර පෙන්නන්නට බැරිය.
තවද කැරපොත්තන් සහ මැස්සන්ගෙන් අපට බොහෝ උදව් උපකාර ලැබුණත් උන්ගේ වීර වික්‍රම වැඩිය ලිවීමට නොහැක්කේ අවාසනාවට මේ දිනවල ඒ දෙවර්ගයම අප නිවසින් තුරන් වී සිටීම නිසාය. කැරපොත්තන්ට නම් දත් බුරුසු පේන්නට බැරිය. උන් විත් ඒවායින් උන්ගේ දත් මැද ගනී. මැස්සන් සිටින කාලයට උන් උදේ සිට හවස් වනතුරුම අප නිවසේ හාත්පස යමින් අපගේ පාළුව දුරු කරයි. ඉන්පසු හවස 5ට පමණ උන් ඩියුටිය මදුරුවන්ට බාර කරයි.
